نوعی لیف پروتئینی است که از پیله کرم ابریشم بدست می‌آید که نرم، شفاف، ظریف و محکم می‌باشد. کرم ابریشم این الیاف را به هنگام دگردیسی از غدد بزاق خود ترشح می‌کند. این الیاف مجموعاً پیله را تشکیل می‌دهند. برای بدست آوردن الیاف پیله‌ها را قبل از خروج کرم از پیله تا 60 حرارت می‌پذیرند تا کرم بمیرد و بتوان از الیاف ابریشم استفاده نمود از هر 250 کیلوگرم پیله حدود 20 کیلوگرم ابریشم خام بدست می‌آید.
خصوصیّات ابریشم
خصوصیّات فیزیکی ابریشم به شرح زیر می‌باشد:
رنگ ابریشم طبیعی خام زرد یا کرمی می‌باشد خاصیت ارتجاعی آن از پنبه بیشتر و از پشم کمتر است. آب را به خوبی جذب می‌کند. در مقابل حرارت از مقاومت خوبی برخوردار است و تا 140 حرارت را به خوبی تحمل می‌کند ولی حرارت 175 متلاشی می‌شود از قابلیت ریسندگی و تابندگی خوبی برخوردار می‌باشد مقاومت زیادی در مقابل بیدزدگی دارد و به عبارتی بهتر، بید بر روی ابریشم اثر ندارد. عرق بدن باعث کم‌رنگ شدن یا بی‌رنگ شدن الیاف ابریشم می‌گردد. هنگام سوختن از آن بوی مو یا پر سوخته متصاعد می‌شود (شبیه پشم) سطح مقطع آن بصورت بیضی نایکنواخت است.
انواع ابریشم
ابریشم طبیعی از نظر آمادگی برای مصرف به سه دسته تقسیم می‌شود:
1. ابریشم خام
2. ابریشم پخته
3. ابریشم گجین
1. ابریشم خام
ابریشمی است که مستقیماً از پیله گرفته شده و سپس به نخ تبدیل خواهد شد رنگ این ابریشم کرمی یا زرد است.
2. ابریشم پخته
ابریشمی است که در عملیات کلیاب (قلیاب‌کشی) صمغ و سرازین آن گرفته شده باشد و با این عمل ابریشم سفید رنگی می‌شود.
3. ابریشم گجین (پس‌مانده ابریشم)
باقیمانده الیاف از پیله ابریشم را گویند که قسمت نامرغوب الیاف است و برای تهیه نخ فرش مناسب نیست.
مراحل تبدیل ابریشم به نخ ابریشم:
1. نقادی
عبارتست از باز کردن کلاف ابریشم خام و تبدیل آن بوسیله دستگاه به کلاف‌‌های مناسب.
2. کوبی
چند لایه کردن نخ ابریشم برای مصرف در نساجی و بافتن فرش
3. تحویل
اصطلاحی است برای افزایش تعداد لا در نخ ابریشم به عبارت دیگر تهیه کلاف چند لا از نخ‌های کلاف ابریشم که بوسیله کوجی کاری قبلاً آماده شده است.
واحدهای اندازه‌گیری وزن ابریشم
1. نخود: یکی از واحدهای اندازه‌گیری وزن می‌باشد که معادل مثقال می‌باشد.
2. مثقال: یکی از واحدهای اندازه‌گیری وزن ابریشم می‌باشد که معادل 6/4 گرم (24 نخود) می‌باشد.
3. سیر: یکی از واحدهای اندازه‌گیری ابریشم، سیر می‌باشد که معادل 75 گرم می‌باشد.
4. سنگ: یکی دیگر از واحدهایی است که برای اندازه‌گیری وزن ابریشم استفاده می‌شود و معادل 100 مثقال می‌باشد.
5. درم: یکی دیگر از واحدهای اندازه‌گیری درم نامیده می‌شود که هر 200 درم مساوی با 3 کیلوگرم می‌باشد.
بسته‌بندی نخ
عبارتست از تبدیل کردن نخ‌های رشته شده به واحدهای قابل مصرف که عبارتند از:
1. کلاف: عبارتست از رشته الیلفی که به دور خود پیچیده شده‌اند انواع آن شامل:
الف) کلاف نخ: یا کلاف پنبه که از رشته‌های پنبه‌ای تشکیل شده است.
ب) کلاف پشم: به کلافی که از رشته‌های پشم تشکیل شده است کلاف پشم می‌گویند.
ج) کلاف ابریشم: به کلافی که از رشته‌های ابریشم تشکیل شده باشد کلاف ابریشم می‌گویند.
2. بقچه
به مجموع چند کلاف بقچه می‌گویند. وزن هر بسته بقچه از 5/4-4 کیلوگرم متفاوت است.
3.عدل
به مجموع چند بقچه که در داخل یک ظرف قرار می گیرد عدل خامه، عدل ابریشم، عدل چله و پود می گویند
